< Poprzedni rozdział -
Spis treści -
Następny rozdział >
Jest to rozdział z "
ABC teorii muzyki", którego autorem jest Pan
Włodzimierz Królikowski.
Pan Włodzimierz zgodził się na opublikowanie poradnika na naszym forum
Jeżeli chcecie coś dodać w tym temacie lub macie jakieś pytania związane
z tematem tego rozdziału to śmiało piszcie posty poniżej.
Septymowe akordy diatoniczneAkordy septymowe diatoniczne (gamowłaściwe) na poszczególnych stopniach gamy
C-dur pokazuje poniższa ilustracja
Oznaczenia:- C(M7) - trójdźwięk dur + tercja wielka (skrajne dźwięki tworzą septymę wielką, stąd oznaczenie "M7" = Major 7)
- d7 - trójdźwięk moll + tercja mała (skrajne dźwięki tworzą septymę małą, stąd oznaczenie "7")
- G7 - trójdźwięk dur + tercja mała (skrajne dźwięki tworzą septymę małą), zwany "dominantą septymową"
- pzm7 - trójdźwięk zmniejszony + tercja wielka (skrajne dźwięki tworzą septymę małą), zwany akordem septymowym półzmniejszonym
Akordy septymowe diatoniczne w gamie
a-moll naturalnej pokazuje poniższa ilustracja:
Jak widać - mamy tu sytuację analogiczną jak przy omawianiu trójdźwięków diatonicznych, czyli w porównaniu do gamy dur, tutaj struktura rodzajowa akordów jest identyczna, ale występują one na innych stopniach. I tak :
- akord C(M7) zmienił pozycję ze stopnia I na III
- akord F(M7) zmienił pozycję ze stopnia IV na VI
- akord d7) zmienił pozycję ze stopnia II na IV
- akord e7) zmienił pozycję ze stopnia III na V
- akord a7) zmienił pozycję ze stopnia VI na VIII=1
- akord G7 zmienił pozycję ze stopnia V na VII
- akord Hpzm7 zmienił pozycję ze stopnia VII na II
Analogicznie też, w
gamie a-moll harmonicznej, z uwagi na podwyższony VII stopień, struktura rodzajowa akordów zmienia się na bardziej zróżnicowaną. Pokazuje to poniższa ilustracja:
I tak:
- na stopniach II, IV, VI pozostają te same akordy
- na stopniu V akord moll zmienia się na dur
- na stopniu VII pojawił się nowy, akord septymowy zmniejszony (G#zm7), złożony z tercji małych, czyli skrajne dźwięki tworzą septymę zmniejszoną
- na I stopniu mamy drugi nowy akord (*) - trójdźwięk moll + tercja wielka, a jego skrajne dźwięki tworzą septymę wielką, stąd jego oznaczenie winno być analogiczne jak poznanego wyżej trójdźwięku C(M7), czyli c(M7)
- wreszcie, na III stopniu mamy trzeci nowy akord (**) - trójdźwięk zwiększony + tercja mała a jego skrajne dźwięki tworzą również septymę wielką, stąd - przez analogię do poznanych już trójdźwięków - jego oznaczenie winno być C+(M7). Jednakże oba te akordy są rzadko używane i podane oznaczenia należy traktować jako propozycję na użytek niniejszego opracowania (w poniższej tabeli wyróżniono je kolorem żółtym.
Sumując - poznaliśmy budowę i oznaczenia 7 rodzajów akordów septymowych diatonicznych. Ich zestawienie, na przykładzie dźwięku podstawowego "C", podaje poniższa tabela :
Do często używanych czterodźwięków diatonicznych należą też
akordy sekstowe, tzn. trójdźwięki z dodanym 6 stopniem gamy. Nie wchodząc w teoretyczne uzasadnienie, przyjmijmy do wiadomości, że w praktyce używane są tylko 2 akordy sekstowe, których budowę i oznaczenia - juz bez ich ilustracji na pięciolinii - podaje poniższa tabelka:
< Poprzedni rozdział -
Spis treści -
Następny rozdział >