Autor Wątek: 13. Septymowe akordy diatoniczne  (Przeczytany 9906 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Offline Marcel

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 7676
    • Zobacz profil
13. Septymowe akordy diatoniczne
« 28 kwi 2015, 23:32 »

< Poprzedni rozdział - Spis treści - Następny rozdział >


Jest to rozdział z "ABC teorii muzyki", którego autorem jest Pan Włodzimierz Królikowski.
Pan Włodzimierz zgodził się na opublikowanie poradnika na naszym forum :)

Jeżeli chcecie coś dodać w tym temacie lub macie jakieś pytania związane
z tematem tego rozdziału to śmiało piszcie posty poniżej.


Septymowe akordy diatoniczne

Akordy septymowe diatoniczne (gamowłaściwe) na poszczególnych stopniach gamy C-dur pokazuje poniższa ilustracja



Oznaczenia:
  • C(M7) - trójdźwięk dur + tercja wielka (skrajne dźwięki tworzą septymę wielką, stąd oznaczenie "M7" = Major 7)
  • d7 - trójdźwięk moll + tercja mała (skrajne dźwięki tworzą septymę małą, stąd oznaczenie "7")
  • G7 - trójdźwięk dur + tercja mała (skrajne dźwięki tworzą septymę małą), zwany "dominantą septymową"
  • pzm7 - trójdźwięk zmniejszony + tercja wielka (skrajne dźwięki tworzą septymę małą), zwany akordem septymowym półzmniejszonym



Akordy septymowe diatoniczne w gamie a-moll naturalnej pokazuje poniższa ilustracja:



Jak widać - mamy tu sytuację analogiczną jak przy omawianiu trójdźwięków diatonicznych, czyli w porównaniu do gamy dur, tutaj struktura rodzajowa akordów jest identyczna, ale występują one na innych stopniach. I tak :
  • akord C(M7) zmienił pozycję ze stopnia I na III
  • akord F(M7) zmienił pozycję ze stopnia IV na VI
  • akord d7) zmienił pozycję ze stopnia II na IV
  • akord e7) zmienił pozycję ze stopnia III na V
  • akord a7)  zmienił pozycję ze stopnia VI na VIII=1
  • akord G7 zmienił pozycję ze stopnia V na VII
  • akord Hpzm7 zmienił pozycję ze stopnia VII na II



Analogicznie też, w gamie a-moll harmonicznej, z uwagi na podwyższony VII stopień, struktura rodzajowa akordów zmienia się na bardziej zróżnicowaną. Pokazuje to poniższa ilustracja:



I tak:
  • na stopniach II, IV, VI pozostają te same akordy
  • na stopniu V akord moll zmienia się na dur
  • na stopniu VII pojawił się nowy, akord septymowy zmniejszony (G#zm7), złożony z tercji małych, czyli skrajne dźwięki tworzą septymę zmniejszoną
  • na I stopniu mamy drugi nowy akord (*) - trójdźwięk moll + tercja wielka, a jego skrajne dźwięki tworzą septymę wielką, stąd jego oznaczenie winno być analogiczne jak poznanego wyżej trójdźwięku C(M7), czyli c(M7)
  • wreszcie, na III stopniu mamy trzeci nowy akord (**) - trójdźwięk zwiększony + tercja mała a jego skrajne dźwięki tworzą również septymę wielką, stąd -  przez analogię do poznanych już trójdźwięków - jego oznaczenie winno być C+(M7). Jednakże oba te akordy są rzadko używane i podane oznaczenia należy traktować jako propozycję na użytek niniejszego opracowania (w poniższej tabeli wyróżniono je kolorem żółtym.



Sumując - poznaliśmy budowę i oznaczenia 7 rodzajów akordów septymowych diatonicznych. Ich zestawienie, na przykładzie dźwięku podstawowego "C", podaje poniższa tabela :






Do często używanych czterodźwięków diatonicznych należą też akordy sekstowe, tzn. trójdźwięki z dodanym 6 stopniem gamy. Nie wchodząc w teoretyczne uzasadnienie, przyjmijmy do wiadomości, że w praktyce używane są tylko 2 akordy sekstowe, których budowę i oznaczenia - juz bez ich ilustracji na pięciolinii - podaje poniższa tabelka:




< Poprzedni rozdział - Spis treści - Następny rozdział >