Forum Akordeonowe
Nauka => Edukacja muzyczna => Wątek zaczęty przez: aszeluk w 05 paź 2019, 11:48
-
Frazy i kadencje w muzyce
W muzyce, podobnie jak w mowie czy piśmie, myśl jest sformułowana w zdaniach jako podstawowych jednostkach logicznych. W zdaniach złożonych, w odróżnieniu od prostych, spotykamy logicznie nierozerwalne części zdania zakończone przecinkiem (przecinkami), które w konsekwencji tworzą kompletne zdanie zakończone kropką.
W muzyce frazy odpowiadają owym logicznie nierozerwalnym częściom zdania oddzielanymi przecinkiem, a cała myśl muzyczna odpowiadająca w mowie czy piśmie zdaniu zakończonym kropką w terminologii angielskiej funkcjonuje jako period (okres).
Fraza
Zwykle frazy muzyczne to czterotaktowe - choć często pojawiają się także ośmiotaktowe ? odcinki zakończone nutą kadencyjną lub następującą po niej pauzą.
Rzadko lub bardzo rzadko możemy spotkać frazy inne niż cztero lub ośmiotaktowe. Są to tzw. frazy nieregularne.
Kadencję melodyczną tworzą nuta kadencyjna oraz poprzedzająca ją nuta zwykle o sekundę wyższa lub niższa od nuty kadencyjnej.
Nuta kadencyjna to nuta wyraźnie dłuższa nuta od poprzedzających nut, a także często występuje po niej pauza.
BARDZO WAŻNE
Fraza kończy się nutą kadencyjną lub następującą po niej pauzą nawet w środku taktu. Pozostałe nuty tego taktu to przedtakt następnej frazy.
Okres
Okres najczęściej składa się z dwóch lub czterech fraz.
Nuta kadencyjna kończącej okres frazy to tonika tonacji utworu muzycznego na danym etapie tego utworu.
(https://i.imgur.com/7QJNvIK.jpg)
Kadencje harmoniczne
Kadencje harmoniczne to następstwo dwóch akordów na końcu frazy harmonizujących nutę kadencyjną i występującą bezpośrednio przed nią nutą lub kilkoma ściśle z nią związanymi nutami.
To połączenie daje odczucie oddechu i pewnego spełnienia zamierzonej myśli muzycznej na danym etapie.
By można było sublimować natężenie tego odczucia stosowane są następujące kadencje:
Pełna kończąca (full close) następstwo: - w tonacjach durowych: V7 ? I
- w tonacjach molowych: V7 - i ; iizm - i
Jest to kadencja zamykająca okres. Analogicznie do kropki w zdanie daje poczucie zakończenia danej myśli muzycznej i poczucie przejścia do następnego etapu.
Niedoskonała pełna kończąca (imperfekt full close): - w tonacjach durowych: V - I lub vii- - I
- w tonacjach molowych: V - i ; v - i; ii- - i
vii- trójdźwięk zmniejszony na 7 stopniu gamy durowej i 2 st. gamy molowej np. (HDF) dla C dur i A moll.
W basach akordeonu ten akord w przewrocie jest pod iizm. (DFH) to dzm patrz Dwa w jednym ? akordy zmniejszone w basach akordeonu (https://forum.akordeonowe.pl/edukacja-muzyczna/dwa-w-jednym-akordy-zmniejszone-w-basach-akordeonu/)
Jest to kadencja zamykająca frazy wewnątrz okresu.
Niepełna kończąca (half close): - w tonacjach durowych: dowolny (poza V i vii-) - V.
Najczęściej spotykane to: I -V ; ii ? V ; IV -V ; vi - V - w tonacjach molowych: dowolny (poza V, v i ii-) - V.
Najczęściej spotykane to: i - V (v) ; iv - V (v) ; VI - V (v) ; III - V (v)
Jest to kadencja zamykająca frazy wewnątrz okresu analogicznie do przecinka w zdaniach.
Kościelna pełna kończąca (plagal full close): - w tonacjach durowych: IV ? I pod warunkiem, że nuta kadencyjna musi być toniką akordu I
- w tonacjach molowych: iv - i pod warunkiem, że nuta kadencyjna musi być toniką akordu i
Jest to kadencja zamykająca okres chociaż tworzy odczucie mniej zdecydowane niż kadencja pełna kończąca.
Niedoskonala kościelna kończąca (imperfect plagal close): - w tonacjach durowych: IV ? I pod warunkiem, że nuta kadencyjna jest tercją lub kwintą akordu I
- w tonacjach molowych: iv - i pod warunkiem, że nuta kadencyjna jest tercją lub kwintą akordu i
Jest to kadencja zamykająca frazy wewnątrz okresu.
Kościelna niepełna kończąca (plagal half close): - w tonacjach durowych: dowolny ? IV
- w tonacjach molowych: dowolny - iv
Jest to rzadko spotykana kadencja zamykająca frazy wewnątrz okresu.
Kadencja zwodnicza (deceptive close): - w tonacjach durowych: V; V7 ; vii- - dowolny oprócz I
- w tonacjach molowych: V; v ; ii- - dowolny oprócz i
Także kadencja V ? I7 jest kadencją zwodniczą.
Ta kadencja jest często używana dla unikania bardziej zdecydowanego efektu jaki daje niedoskonała pełna kończąca V ? I.
UWAGA: Te następstwa akordów tworzą kadencje jedynie na końcu fraz z nutami kadencyjnymi. W innych miejscach frazy pozostają zwykłymi następstwami akordów.
Rozpoznawanie fraz w melodii
Frazy mogą zaczynać się na akcentowanej i nieakcentowanej części taktu i jeśli frazy tworzą okres należy spodziewać się początku następnej frazy w tej samej części taktu co poprzednia.
Wskazówki przy rozpoznawaniu fraz w melodii:
1. Należy policzyć takty melodii zaczynając od pierwszego pełnego taktu (bez przedtaktu). Jeśli liczba jest wielokrotnością liczby - 4 - to frazy są regularne chociaż np. w 16-taktowej melodii można napotkać frazy nieregularne.
2. Spodziewając się 4-taktowych fraz należy szukać zakończenia frazy w 4 takcie lub 3 o ile melodia rozpoczynała się przedtaktem.
Śledzimy w melodii powtórzeń lub przedłużenia na końcu melodii, co może nam wytłumaczyć, że końcowa fraza zawiera 5 taktów zamiast 4. Powtórzenia zaś mogą nam pomóc w poszukaniu początku frazy jako początku powtórzeń.
3. Należy brać pod uwagę, że wewnątrz frazy mogą być powtórzenia. Także melodie z dużą ilością nut w taktach mogą tworzyć jedynie 2-taktowe frazy.
4. Próbuj zagrać pojedyncze frazy lub połączyć kilka fraz by poszukać formy, gdzie brzmią najbardziej naturalnie.
Jest to ważne, gdyż złe rozpoznanie fraz w melodii prowadzi do błędnej harmonizacji melodii akordami.
-
:) [brawo]