Wstawiam zestawienie akordów akordeonowych w relacji do 12 potencjalnych nut zawartych w linii melodycznej
| h. słaba | h. mocna | h. jazzowa | h. niedozwolona
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
fis | Fis, Cis | Ais, Dis, F | Gis | G, A, H, C, D, E
fis7 | Fis, Cis | Ais, E | G, Gis, A, C, D, Dis | H, F
fism | Fis, Cis | A, F | Gis, H, E | G, Ais, C, D, Dis
fiszm | Fis | A, C, Es, F | Gis, H, Cis, D | G, Ais, E
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
h | H, Fis | Dis, Gis,Ais | Cis | C, D, E, F G, A
h7 | H, Fis | Dis, A | C, Cis, D, F, G, Gis | E, Ais
hm | H, Fis | D, Ais | Cis, E, A | C, Dis, F, G, Gis
hzm | H | D, F, As, Ais | Cis, E, Fis, G | C, Dis, A
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
e | E, H | Gis, Cis, Dis | Fis | F, G, A, Ais, C, D
e7 | E, H | Gis, D | F, Fis, G, Ais, C, Cis | A, Dis
em | E, H | G, Dis | Fis, A, D | F, Gis, Ais, C, Cis
ezm | E | G, B, Des, Es | Fis, A, H, C | F, Gis, D
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
a | A, E | Cis, Fis, Gis | H | Ais, C, D, Dis, F, G
a7 | A, E | Cis, G, | Ais, H, C, Dis, F, Fis | D, Gis
am | A, E | C, Gis | H, D, G | Ais, Cis, Dis, F, Fis
azm | A | C, Es, Ges, As | H, D, E, F | Ais, Cis, G
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
d | D, A | Fis, H, Cis | E | Dis, F, G, Gis, Ais, C
d7 | D, A | Fis, C | Dis, E, F, Gis, Ais, H | G, Cis
dm | D, A | F, Cis | E, G, C | Dis, Fis, Gis, Ais, H
dzm | D | F, As, H, Des | E, G, A, B | Dis, Fis, C
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
g | G, D | H, E, Fis | A | Gis, Ais, C, Cis, Es, F
g7 | G, D | H, F | Gis, A, Ais, Cis, Dis, E | C, Fis
gm | G, D | B, Fis | A, C, F | Gis, H, Cis, Es, E
gzm | G | B, Des, E, Ges | A, C, D, Es | As, H, F
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
c | C, G | E, A, H | D | Des, Es, F, Ges, As, B
c7 | C, G | E, B, | Des, D, Es, Ges, As, A | F, H
cm | C, G | Es, H | D, F, B | Des, E, Ges, As, A
czm | C | Es, Ges, A, H | D, F, G, As | Des, E, B
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
f | F, C | A, D, E | G | Ges, As, B, H, Des, Es
f7 | F, C | A, Es | Ges, G, As, H, Des, D | B, E
fm | F, C | As, E | G, B, Es | Ges, A, H, Des, D
fzm | F | As, H, D, E | G, B, C, Des | Ges, A, Es
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
b | B, F | D, G, A | C | H, Des, Es, E, Ges, As
b7 | B, F | D, As | H, C, Des, E, Ges, G | Es, A
bm | B, F | Des, A | C, Es, As | H, D, E, Ges, G
bzm | B | Des, E, G, A | C, Es, F, Ges | H, D, As
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
es | Es, B | G, C, D | F | E, Ges, As, A, H, Des
es7 | Es, B | G, Des | E, F, Ges, A, H, C | As, D
esm | Es, B | Ges, D | F, As, Des | E, G, A, H, C
eszm | Es | Ges, A, C, D | F, As, B, H | E, G, Des
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
as | As, Es | C, F, G | B | A, H, Des, D, E, Ges
as7 | As, Es | C, Ges | A, B, H, D, E, F | Des, G
asm | As, Es | H, G | B, Des, Ges | A, C, D, E, F
aszm | As | H, D, F, G | B, Des, Es, E | A, C, Ges
------+----------+----------------+--------------------------+---------------------
des | Des, As | F, B, C | Es | D, E, Ges, G, A, H
des7 | Des, As | F, H | D, Es, E, G, A, B | Ges, C
desm | Des, As | E, C | Es, Ges, H | D, F, G, A, B
deszm | Des | E, G, B, C | Es, Ges, As, A | D, F, H
Układ grup rodzajów akordów w tym zestawieniu odwzorowuje układ tych akordów w basach akordeonu tzn wg koła kwintowego.
Przynależność każdej z 12 nut do określonej harmonii w relacji do wybranego akordu wybrałem na podstawie tabeli ?Acceptable harmonies? (link do tej tabeli w pierwszym poście tego wątku ? na str.1) i przetransponowałem na wszystkie tonacje.
Każdy akord akordeonowy jaki mamy zamiar dobrać można łatwo skonfrontować z przypadającymi nań nutami w takcie by dobierany akord nie stanowił harmonii niedozwolonej (co nie znaczy zabronionej) z tymi nutami. Tzw. ?nuta w przelocie? (nie dłuższa niż ósemka?) w takcie może być uznana za akceptowalną nawet jeśli tworzy harmonię niedozwoloną.
Taki układ zestawienia bardzo ułatwia dobór akordów szczególnie z rodziny dominantowej spoza wybranej tonacji. Warto wspomnieć, że doskonałymi zamiennikami dominant septymowych są akordy zmniejszone o ?piętro wyżej? tzn. dzm dla g7; hzm dla e7....
Na koniec przed wstawieniem przykładu chciałbym podsumować:
Harmonizacja na akordeon
Korzystając syntetycznie z dotychczasowych wiadomości z tego wątku proponuję sposób podejścia podczas harmonizacji utworu na akordeon:
1. Określić tonację/tonacje danego utworu i wyszczególnić rodziny akordów tej tonacji.
2. Zaznaczyć w taktach występowanie IV st. tej tonacji by uwidocznić miejsca gdzie nie powinny być akordy toniczne.
3. Wybrać miejsca gdzie fraza zgodnie z linią melodyczną schodzi wygaszając napięcie do akordów tonicznych, by od tych miejsc wstecz dobierać akordy zaczynając od akordu z rodziny dominantowej który powinien być rozwiązany na ową nutę toniczną.
4. By sterować (zgodnie z linią melodyczną) falowaniem napięcia (tension) należy dobierać akordy z rodziny dominantowej i subdominantowej (szczególnie w miejscach gdzie występuje IV st. tonacji) korzystając z zestawienia akordów :
- by wybrany akord nie kolidował harmonicznie z linią melodyczną tzn. nuty linii melodycznej nie stanowiły harmonii niedozwolonej dla tego akordu. Wyjątkiem może być nuta nie dłuższa niż ósemka w takcie tzw. ?nuta w przelocie? i może być nieakceptowalną dla tego akordu.
- akordy z rodziny subdominantowej można urozmaicać wymianą modalną akordów z rodziny suddominantowej tonacji pokrewnych (durowych/molowych o tej samej tonice).
- akordy z rodziny dominantowej z konieczności (bo w danej tonacji diatoniczne akordy tej rodziny są jedynie dwa ? np. g i g7 w tonacji Cdur ? i nie powinny następować po sobie bezpośrednio o ile chcemy utrzymać kadencję mocną) dobieramy z innych tonacji tak, by w serii tych akordów zaistniał jakiś logiczny ciąg (pattern) np. VI ? II ? V ; II ? V który utworzy mocną strukturę akordów. Jest to ułatwione bo nie trzeba karkołomnie ?skakać po basach?.
- doskonałymi zamiennikami dominant septymowych są akordy zmniejszone o ?piętro wyżej? tzn. dzm dla g7; hzm dla e7 ?.
5. Po dokonaniu powyższych operacji w całości utworu dobieramy basy pojedyncze tak by przypadające w czasie nuty linii melodycznej stanowiły tercję, kwintę lub septymę z tym basem pojedynczym. Unikamy ale nie wykluczamy także prymy.
6. Nie poruszam tu problemu kaskady basów pojedynczych w takcie/taktach w kontrapunkcie do linii melodycznej.
