Wzajemne przenikanie tonacji durowych/molowych

[aszeluk]

Wzajemne przenikanie tonacji durowych/molowych o jednakowych znakach przykluczowych

W wielu utworach tonacje durowe i molowe o takim samym znaku przykluczowym wzajemnie się przenikają z tej prostej przyczyny, że tonacja molowa to tonacja zbudowana na osnowie tonacji durowej (lub odwrotnie - o czym może świadczyć kolejność nut gamy A moll w transkrypcji angielskiej: A, B, C, D, E, F, G) jako jedna z gałęzi tzw. eolska spośród np. tonacji bez znaku przykluczowego:

• jońska ? durowa: C, D, E, F, G, A, H, C
• dorycka: D, E, F, G, A, H, C, D
• frygijska: E, F, G, A, H, C, D, E
• lidyjska: F, G, A, H, C, D, E, F
• mixolidyjska: G, A, H, C, D, E, F, G
• ta że eolska ? molowa naturalna: A, H, C, D, E, F, G, A
• lokrycka: H, C, D, E, F, G, A, H

Różni je to, że toniki tych tonacji przybierają kolejne stopnie gamy durowej lub molowej, jeśli odmianę eolską ustawimy na szczycie, a następnie: lokrycką, jońską...

To podejście ułatwia zdecydowanie traktowanie utworów muzycznych jako emanację mieszanki tonacji durowych i molowych wyrastających z tego samego pnia.

To, że  trójdźwięk toniki tonacji durowej np. c (CEG) i trójdźwięk toniki tonacji molowej np. am (ACE) o takich samych znakach przykluczowych to zamienniki nie posiadające w swoim składzie dźwięków niestabilnych (IV i VII st. gamy durowej / vi i ii st. gamy molowej - w obu przypadkach dotyczy to F i H dla tonacji  C dur/A moll) spowodowało, że obie tonacje traktować można jako bliźniacze i stosować b. podobne reguły harmonii.

Jako przykład mogę podać ?Waltz in A minor? F. Chopina:

Wzajemne przenikanie tonacji durowych/molowych

Wzajemne przenikanie tonacji durowych/molowych

gdzie na 56 taktów:

? tylko 18 taktów (od 17 do 24; od 29 do 30 i od 49 do 56) jest w tonacji A moll,

? 10 taktów (od 31 do 40) to tonacja A dur,

? pozostałe 28 taktów to sterylny przykład następstwa akordów dla tonacji durowych t.j.: vi?ii?V7?I  {(am?dm?g7?c) ? dla tonacji C dur}.

Uwaga: Niektóre akordy są niepełne bez kwinty - co jest naturalne - inne zaś bez tercji np. w takcie 32 (EHD) i w 53 (EAE), gdzie trzeba rozstrzygać, czy są one durowe, czy molowe. Jednak w linii melodycznej znajdziemy brakujące tercje (Gis w takcie 32, a C w takcie 53) i można przydzielić je do właściwej grupy.



Odbiegając nieco od tematu wątku chciałbym zauważyć, że tonacje durowe mogą także wprowadzać nastrój minorowy wbrew ogólnie przyjętej opinii, że tonacja durowa to melodia żwawa, skoczna i mało melancholijna.

Jako przykład można podać:
https://www.donquattrocchi.com/pdf/Ole'%20Guapa.pdf
gdzie końcowa część tanga w tonacji A dur jest b. melancholijna.