Rzuciłem hasło przetłumaczenia i oto efekt.
Oryginalny tekst jest pod linkiem:
https://www.thejazzpianosite.com/jazz-piano-lessons/jazz-reharmonization/turn-song-jazz-song/ Tekst ten stanowi niejako wstęp autora do lekcji nt. reharmonizacji. Warto od tego tekstu zacząć, żeby przekonać się jakie jest miejsce reharmonizacji w procesie pracy nad utworem.
Starałem się przetłumaczyć jak najwierniej. Jednak proszę kolegów znających angielski i kolegów znających teorię harmonii o wszelkie uwagi w celu weryfikacji tekstu. Jeśli siły pozwolą, to przetłumaczę kolejną lekcję.
Tłumaczenie poniżej:
Jak nadać utworowi jazzowego charakteru - ?Ujazzowienie?W niniejszej lekcji i poniższym video, zapoznamy się ze sposobem przekształcenia dowolny utworu w utwór jazzowy przy zastosowaniu kilku technik, w tym Reharmonizacji (także w liczbie mnogiej).
Wiele koncepcji, które poznaliśmy w poprzednich lekacjach można zastosować do dowolnego utworu w celu nadania mu ?jazzowego? brzmienia. Na przykład, można wziąć dowolny stary utwór i zastosować następujące techniki:
? Grać akordy septymowe (
7th Chords),
?
Rozszerzyć akordy (grać akordy nonowe 9th i tercdecymowe 13th),
?
Alterować akordy,
? Dodać
Akordy Przejściowe,
? Wybierać odpowiednią Jazzową budowę akordów,
?
Ozdobić melodię (poprzez dodanie prostych improwizacji i kilku ozdobników),
?
Reharmonizacja (omówiona poniżej),
Zastosowanie każdej z tych technik pozwala ?ujazzowić? utwór i każda prowadzi do różnych poziomów ?ujazzowienia?. Od prostego jazzu (użycie akordów septymowych) do wyjątkowo jazzowych (reharmonizacja). Ale poprzez zastosowanie i łączenie powyższych technik można przekształcić dosłownie każdy utwór czy to w stylu pop, klasyczny, ludowy czy dowolny inny, w utwór jazzowy (lub przynajmniej brzmiący jazzowo).
Reharmonizacja (lub jak przekształcić dowolny utwór w utwór jazzowy)Reharmonizacja jest w zasadzie wymyślnym wyrazem oznaczającym
zamianę akordów, ale
obejmuje raczej zamianę całego następstwa akordów, niż zamianę pojedynczego akordu. Poniżej przeanalizujemy ogólne zasady oraz podstawową teorię funkcjonowania zamiany akordów. Umożliwi to tworzenie własnych akordów w trakcie reharmonizacji utworu, zamiast stosowania standardowej i często nadużywanej zamiany akordów (która nie zawsze się sprawdza).
W trakcie reharmonizacji utworu, utrzymujemy tę samą melodię ale zmieniamy akordy w celu stworzenia brzmienia jazzowego. Żeby zrozumieć re harmonizację należy zrozumieć następujące pojęcia:
?
Kluczowa Nuta Melodii (Key Melody Note KMN) ? jest to najważniejsza nuta w każdym takcie. Harmonię (akordy) buduje się wokół tej nuty, traktując wszystkie inne nuty jako nuty przejściowe (tzn. jako nuty, które NIE są istotne dla harmonii). Wybór KMN w każdym takcie jest w pewnym stopniu subiektywne, ale następujące czynniki określają czy dana nuta jest KMN:
o
Pierwsza nuta w każdym takcie jest bardziej istotna niż kolejne nuty,
o Nuty przypadające na mocną część taktu (
on-the-beat) są bardziej istotne niż nuty przypadające na słabą część taktu (off-the-beat)
o
Dłuższe nuty są ważniejsze niż krótsze nuty
o
Powtarzane nuty są ważniejsze niż nuty nie powtarzające się
Ogólna Zasada Reharmonizacji: Można zmienić dowolną nutę w akordzie,
z wyjątkiem KMN. Oznacza to, że
MOŻNA zmienić prymę, tercję (3rd) i septymę (7th) ? zatem można zmienić tonalność oraz jakość akordu.
? Dozwolone brzmienie (Acceptable Harmony) ? w poprzednich lekcjach nauczyliśmy się, że różne nuty niejednakowo wpływają na brzmienie akordu. Niektóre nuty, zagrane w ramach akordu, brzmią silnie (
Dźwięki Wiodące), inne nuty brzmią przyjemnie i dopełniają brzmienie akordu (
Dźwięki tworzące dozwolone napięcia), podczas gdy inne nuty brzmią słabo i dysonująco (
Dźwięki niedozwolone). Definiuje się ?akceptowale brzmienie? w odniesieniu do ?dźwięków prowadzących? (tercja 3rd i septyma 7th) oraz ?dźwięków tworzących dozwolone napięcia?. Są to dźwięki dobrze brzmiące w ramach danego akordu. Każdy dźwięk można zaliczyć do jednej z następujących klas:
o
Silnie brzmiące = dźwięki wiodące
o
Słabo brzmiące = pryma i kwinta 5th
o
Brzmiące jazzowo = dźwięki tworzące dozwolone napięcia
o
Dźwięki niedozwolone = dźwięki tworzące niedozwolone napięcia / dźwięki niedozwolone
Dozwolone brzmienie = Dźwięki Wiodące + Dźwięki tworzące dozwolone napięcia
Poniżej przedstawiono dozwolone brzmienia dla akordów Maj7, m7 oraz V7.
Dozwolone brzmienia (tabele przedstawiają rodzaj współbrzmienia poszczególnych dźwięków skali ( C, C#, D, ?) w ramach akordów użytych do re harmonizacji (C?7, C-7, C7)
Tabela 1
Teraz wykonajmy takie samo zestawienie ale odwrotnie. Zamiast ustalać akord i znajdować dla niego dźwięki o dozwolonym brzmieniu, ustalmy konkretny dźwięk i znajdźmy wszystkie akordy w ramach których ten dźwięk będzie tworzył dozwolone brzmienie
Akordy w ramach twórych ?G? tworzy dozwolone brzmienie
Tabela 2
Powyżej przedstawiono wszystkie akordy w ramach których G tworzy dozwolone brzmienie. Oznacza to, ze w trakcie reharmonizacji danego taktu, w którym G jest KMN, można zastosować dosłownie dowolny w wymienionych akordów. Nuta G w ramach każdego z tych akordów będzie brzmiała dobrze, wyraźnie i przyjemnie.
Ogólny Cel Reharmonizacji: Wprowadzić akordy w których KMN tworzy z nimi dozwolone brzmienie.
Google DocPoniżej przedstawiono link do pliku Google Doc, który określa wszystkie możliwe akordy reharmonizacyjne (zastępcze) Maj7, m7 and V7 dla wszystkich 12 dźwięków. Można je eksportować do Excela. W tym celu:
? Przejdź do Google Doc pod linkiem
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1yZAjBbE6ChG54MiI7IkOwH1xV29SuP80XqpERgZQabk/edit#gid=0 ? Wybierz zakładkę ?File?
? Wybierz ?Download as?
? Wybierz ?Microsoft Excel?
Co dalej?Obecnie wybraliśmy akord w oparciu o KMN w poszczególnych taktach. Co dalej? Jaki akord powinniśmy ustalić jako następny? Poniżej podano kilka generalnych zasad zgodnie z którymi powinno się postępować:
? Wybierz dowolny akord, dla którego KMN tworzy Dozwolone brzmienie
? Przejdź do kolejnego akordu w usystematyzowany sposób, czyli:
o Chromatycznie (o pół tonu) ? np. od E7 do E?Maj7
o Diatonicznie (o cały ton) ? np. od Em7 do Dm7
o Po kole kwintowym ? np. od H7 to Em7
? Wybieraj akordy które zwiększają a następnie zmniejszają napięcie
o W celu zwiększenia napięcia ? stosuj wyższe rozszerzenia i alteracje (np.?13)
o W celu zmniejszenia napięcia - stosuj Dźwięki Wiodące (tercja 3rd i seksta 7th) oraz i niższe rozszerzenia (np. 9)
Stosowanie reharmonizacji (oraz innych wspomnianych wcześniej technik) pozwala przekształcić dowolny utwór w utwór jazzowy i zapewni różne poziomy ?ujazzowienia?. Jednak, żeby naprawdę usłyszeć jak i dlaczego stosowanie wymienionych technik powoduje, że utwór brzmi jazzowo należy obejrzeć poniższe video. W tym filmie wziąłem słynną utwór pop (Let It Be) i ?ujazzowiłem? go.
https://www.youtube.com/watch?v=bkOu4K95DcQ A w następnej lekcji przeanalizujemy
Reharmonizację bardziej szczegółowo i z wykorzystaniem większej ilości rodzajów akordów.
Wnioski i Pewne Rozważania FilozoficzneKilka uwag końcowych:
W niniejszej lekcji
zmienialiśmy akordy tak by
pasowały do melodii. Jednakże można także
zmienić melodię tak by
pasowała do akordów. Jestem przekonany, że uwierzycie iż jeśli tak zrobicie, to wasze możliwości wyboru staną się prawie nieograniczone. Oznacza to, że można dobrać dosłownie dowolny akord, a jeśli dźwięk melodii nie pasuje do niego (tj. melodia nie tworzy dozwolonego brzmienia z akordem), to można po prostu zmienić melodię (poprzez podwyższenie, obniżenie lub pominięcie dźwięku). Często tak się robi gdy muzyk preferuje schemat następstwa akordów, a nie melodię. Jest to użyteczny pomysł do wykorzystania w takich schematach jak Zmiany Coltrane?a (
Coltrane Changes) lub w schematach typu
II-V.
Na koniec, ?dozwolone brzmienia?, o których mówiono w lekcji, to brzmienia, które są ?dozwolone? obecnie. Ale nie można zapominać że pojęcie dopuszczalności / akceptowalności zmienia się w czasie. W Średniowieczu tryton był Diabolus in Musica; na początku XX wieku interwał Maj7 był rzadko używany (muzycy preferowali akord Maj6). Tak więc, nie należy się obawiać stosowania pewnych niedozwolonych brzmień, ale należy przekonać się jak one są odbierane. W końcu, tak ewoluuje muzyka (i wszystko inne) ? za przyczyną ludzi którzy łamią reguły. Viva la revolución!
Pokaż wiadomości
![[akordeon]](https://forum.akordeonowe.pl/Smileys/default/akordeon.gif "akordeon")